FAST-team voor snel herstel van winterschade aan wegen
ZWIJNDRECHT. Stilaan nadert de volgende winterperiode maar hoe zit het met de schade aan het Vlaamse wegennet die vorige winter heeft aangericht? Een vraag die ook Mobiliteitsclub VAB zich stelde. Het is belangrijk dat in de wegverharding geen water kan blijven staan, want bij het bevriezen zet dit water uit en veroorzaakt door de volumetoename extra druk. Het herhaaldelijk optreden van deze extra belasting op het wegdek (afwisselend vriezen en dooien) is de oorzaak van versnelde slijtage van de weg. Een degelijke reparatie vereist dus dat alle scheuren en gaten op een correcte manier gevuld zijn, of het wegdek volledig vervangen wordt. Meerdere gemeenten hebben dat op hun wegen laten uitvoeren. Waar het nog niet gebeurde is het de hoogste tijd want het moet voor de winter gebeuren.
VAB vroeg haar wegenwachters om de toestand van het wegennet in kaart te brengen. Iedere wegenwachter moest op basis van een visuele inspectie de huidige toestand van de autosnel-, gewest-, en gemeentewegen in zijn regio vergelijken met de toestand vóór de winter. Er werd ook gevraagd om de ondertussen uitgevoerde herstellingswerken in kaart te brengen.
De vergelijking van de wegentoestand 2009 met 2010 is vooral alarmerend voor de gewestwegen. Maarten Matienko van VAB: "Uit de beoordeling door de wegenwachters blijkt duidelijk dat gezien de omvang van de winterschade, het haast onmogelijk was om alle schade tijdig en grondig te herstellen. We staan dus aan de vooravond van een nieuwe winter met een duidelijke achterstand, en dit in de eerste plaats op de gewestwegen."
Op de snelwegen zit men wel op het goede spoor, maar is er nog een hele weg af te leggen.
Het effect van verhoogde investeringen is zichtbaar op autosnelwegen: 22 % van de wegenwachters stelt dat de kwaliteit van de autosnelwegen in zijn regio in 1 jaar verbeterd is door ingrijpende, structurele herstellingen, 27% van de wegenwachters stelt dat de winterschade op de autosnelwegen in zijn regio goed hersteld werd door plaatselijke herstellingen.
Niettegenstaande de zware inspanningen, heeft de winterschade ook extra schade veroorzaakt die niet altijd grondig weggewerkt werd.
VAB is van oordeel dat daardoor een aantal autosnelwegen (veelal beperkte stukken) een verhoogd risico op extra winterschade lopen:
17% van de wegenwachters stelt dat nog delen van de autosnelwegen een verhoogd risico op extra winterschade lopen. Soms werden wel plaatselijke herstellingen uitgevoerd maar is de schade ondertussen weer teruggekeerd.
Op de gewestwegen gebeurde meestal lapwerk om erger te voorkomen. Mede door de winter is de toestand van de gewestwegen dramatisch verslechterd.
55 % van de wegenwachters zag dat de kwaliteit van de gewestwegen in zijn regio in 1 jaar duidelijk achteruit gaan. De meeste herstellingen zijn plaatselijke herstellingen met weinig effect. Veelal is de schade teruggekeerd.
61 % van de wegenwachters stelde in hun regio vast dat de lokale winterschade wel hersteld werd maar dan op een slechte manier zodat de schade achteraf weer teruggekeerd is en 8% zagen dat de kwaliteit van de gewestwegen verbeterd was door ingrijpende, structurele herstellingen.
Zijn er dan nog de gemeentewegen waar de schade volgens VAB veelal beperkt bleef
Deze wegen hebben het minste geleden onder de winter. Er zijn natuurlijk verschillen tussen de gemeenten. Schade wordt hier ook minder structureel aangepakt, veelal blijft het beperkt tot plaatselijke herstellingen.
FAST-team voor aanpak nieuwe urgente winterschade
Vooral het hoge percentage slechte herstellingen waarbij ondertussen de schade is teruggekeerd baart VAB zorgen. Met een nieuwe winter voor de deur zijn deze wegen zeer gevoelig voor ernstige bijkomende schade. Nieuwe winterschade aan het wegdek die impact heeft op de doorstroming lijkt zelfs onoverkomelijk bij aanslepende vriestemperaturen.
"VAB wil een herhaling van het scenario van afgelopen winter voorkomen", zegt Maarten Matienko, " De schade was dermate ernstig dat op sommige plaatsen een rijstrook tijdelijk moest afgesloten worden om noodherstellingen door te voeren. We herinneren ons nog de beelden van de E313 waar enkele arbeiders met een truweeltje en een emmer gaten aan het vullen waren. VAB berekende dat de maatschappelijke kost ten gevolge van de verkeershinder n.a.v. de winterschade alleen al voor op de E313 opliep tot 5,2 miljoen."
VAB heeft daarom aan minister Hilde Crevits voorgesteld om, naar analogie met het FAST-project (Files Aanpakken door Snelle Tussenkomst) waarbij defecte voertuigen snel van de rijbaan worden afgevoerd om files te voorkomen, een "FAST-team winterschade" per provincie op te zetten.
Dit team zou dan o.a. moeten bestaan uit een aannemer die onmiddellijk (dit wil zeggen zonder eerst een tijdrovende toewijzingsprocedure te doorlopen) zware schade kan herstellen van zodra het weer het toelaat, en dit op een manier doet die zoveel mogelijk verkeershinder tracht te vermijden.Door dergelijke snelle tussenkomst moet het fileleed beperkt blijven op wegen waar winterschade de doorstroming stremt.
Momenteel ziet het er ook naar uit dat 2011 een topjaar voor wegenwerken zal worden. Op vele plaatsen zullen de bouwwerven opdagen. "De reden is dubbel", meent Matienko, "De algemene toestand van onze wegen is er sinds de winter van 2009/2010 verder op achteruit gegaan. De bijkomende winterschade die tijdens de volgende winter, 2010/2011 zal ontstaan, moet eveneens hersteld worden." (Rolf Duchamps)