Kunstenaar Georg Staes eindelijk eens in eigen midden
BEVEREN. Van zaterdag 24 januari tot zondag 15 februari komt er in de Triestzaal van Cortewalle een bijzondere tentoonstelling van Georg Staes. De 81-jarige Beverse kunstenaar heeft eigenlijk nooit veel zijn kunst getoond in tentoonstellingen. We kunnen het ons ook niet herinneren. Vandaar dat deze expositie bezoeken een echte aanrader is.
Maar we hebben hem wel veel ontmoet in de gemeente waar hij heel wat schoonheden plaatste. Eens stond hij ook bij Sefke de Puitenslager, de reus die hij ter wereld bracht. Hoe dikwijls hebben we niet gekeken naar de kleurrijke, grote kerstfiguren die op de hoek van de Oude Zandstraat en de Diederik Van Beverenlaan stonden. Het was een alternatieve kerststal. Hij ontwierp ook het balkon van de Bond Moyson in de Bosdamlaan en aan de Centrumschool aldaar is een beeld te zien van hem boven de inkomdeur en hij schonk de school een knappe tekening van de cover van het schoolblad. En hoe lief is de slotnimf niet die hij op de binnenkoer van Cortewalle mocht plaatsen.
Maar ook elders in Beveren en ver buiten de gemeente valt werk van Georges Staes te ontdekken zoals in het stadhuis van Sint-Niklaas bijvoorbeeld, waar hij op de eerste verdieping een monumentaal Reynaertglasraam creëerde. Het is de ultieme realisatie van kunst in de openbare ruimte, geïntegreerd in het leven van alledag, laagdrempelig, weg van de galerie- of museumsokkel. Werk waar iedereen van kan genieten.
Georg Staes is tekenaar, beeldhouwer en ook een schitterend glazenier.
Neen, Georg, was geen ‘tentoonsteller’ en toen ze hem nu ook gingen vragen om met de werken naar Cortewalle te komen, aarzelde hij prompt "Ik weet niet of ik wel voldoende geschikte werken heb..."
Een bezoek aan het rijkelijk gevulde atelier van Georges Staes spreekt zijn opmerking onmiddellijk tegen. Levensgrote werken staan rug aan rug, kader aan kader tegen de muren gestapeld. Nog grotere werken bewaart hij opgerold, er is amper ruimte om ze volledig te ontrollen. Maar hij toont ons ook enkele kleine kwetsbare voorontwerpen die hij met veel precisie in inkt op kartonnetjes heeft uitgewerkt. Groot of klein, al deze getekende getuigenissen van een rijk artistiek leven bieden zeker voldoende materiaal voor een prachtige retrospectieve.
In 1952 vervolmaakte hij in de Antwerpse Academie voor Schone kunsten het talent dat hem als vakman bij het decoratiebedrijf Vananneman kenmerkte. Daarna kreeg hij de kans zich verder te bekwamen aan het Nationaal Hoger Instituut. De generatie kunstenaars waartoe Georg Staes behoorde, balanceerde op de veranderingen in het kunstonderwijs. De tendens evolueerde naar vrije expressie, maar de echte basistechnieken vormden nog de essentie in de opleiding. Tekenen naar levend model was een verplicht hoofdvak. Het was zijn studententijd.
Eveneens uit deze studentenperiode dateren enkele fantasieën op dierenstudies, zoals zijn aapjes. De studenten van de academie gingen regelmatig schetsen in de Antwerpse Zoo (die trouwens met deze bedoeling werd opgericht). "Alfons Van Meirvenne was hierin altijd de beste", beweert de bescheiden Georges Staes. We betwijfelen zijn oordeel niet, maar de dierenstudies van Staes hebben hun eigen aantrekkingskracht.
Hij tekent de dieren niet alleen, hij werkt ook verder op de schetsen, herneemt ze, abstraheert ze en geeft ze een nieuwe dimensie. Zijn compositie met kikkers bijvoorbeeld, een ontwerp bestemd voor een gebouw in Merksem, bestaat uit verschillende schetsen, in herhalingen gegroepeerd.
Staes toont een tweede ontwerp, een prachtig bas-reliëf met vissen voor een zwembad in Halle. Het werk werd nooit uitgevoerd. Het gebeurde wel vaker dat een ontwerp waaraan hij dagenlang werkte uiteindelijk niet werd gerealiseerd omdat de materiaalkost voor de bouwheer te hoog opliep.
Later werd Georg Staes zelf docent aan Hoger Instituut, maar zijn persoonlijke voorkeur ging uit naar zijn leerstoel aan de Stedelijke Academie in Sint-Niklaas, waar hij tot 1993 leraar monumentale kunst was. Hij voelde zich niet zo thuis in de elitaire kunstwereld, hij werkte liever met gemotiveerde leerlingen dan met de 'grote artiesten'. Staes is in de eerste plaats tekenaar en twijfelt daarom of 'tekeningen in glas en steen' niet een betere titel voor deze tentoonstelling zou zijn.
centrumschool
Voor deze gemeenteschool uit de Bosdamlaan tekende Staes een 'Omslag-ontwerp' voor het schoolblad 'Band'. Als thema werd een vers van Guido Gezelle gekozen: "Al hadde ik al de schatten van de wereld. Ik gaf ze voor een kinderharte geren."
De kunstenaar beschreef zijn werk al: "Hoe dit grafisch (t.t.z. wit-zwart) vertolkt werd: Doorheen een geruite bladindeling staat een jongeling, de linkerhand op het hart gedrukt, in de rechterhand een vogel: de levensvreugd.
Een groot spetterend hart omsluit het centrale gedeelte der tekening. De benen van de jongeling vormen samen met de daarin v allende ruit een steenverband: het onderwerp vormt de grondvest en de hoeksteen van ons verder leven.
Onderaan links een nogal direct sprekende St.-Maarten: de schutspatroon die ons gemeentezegel siert.
De gehele voorstelling lijkt misschien wel enigszins vreemd en afwijkend van het alledaagse (St.-Maarten bv.) maar bij nader beschouwen valt het voorzeker wel op, dat er een bepaalde ‘stijleenheid’ werd beoogd tussen de verschillende elementen (paard,vogel, jongeling, hart).
Wellicht wordt ‘Ban’ onder dit nieuw kleedje een steeds weer, welkome vriend."
Getekend: G. Staes, straks 50 jaar geleden.
De unieke tentoonstelling van Georg Staes is in de Triestzaal te bezoeken op woensdag, zaterdag en zondag van 14 tot 17u met op woensdag 11 februari een nocturne van 20 tot 22 u. Groepsbezoeken zijn mogelijk na afspraak. De toegang is gratis.(Rolf Duchamps)