Den Atlas kreeg een nieuwe tandwielkast
KRUIBEKE. Woensdag 13 oktober was een spectaculaire dag aan de windturbine Atlas die werd ingeplant ter hoogte van het benzinestation langs de E17. De tandwielkast van de turbine moest worden vervangen en daar hoorde het demonteren bij van de wieken bij wat inderdaad een spectaculair werk is. Het werd uitgevoerd door de kraanspecialist Sarens, met een kraan van ongeveer 120 meter hoogte. De firma Enertrag stond klaar voor het demonteren van de wieken en de tandwielkast. En Eveka uit Sint-Niklaas zorgde voor de veiligheidscoördinatie advies inzake het kwaliteitsbeheersysteem.
Het werd al gauw duidelijk dat dit werk bijzonder delicaat was en enkel door echt vakmanschap van de kraanspecialist kon uitgevoerd worden. De werken werden reeds door Kris Aper van Wase Wind gedurende zes maanden minutieus voorbereid. Omwille van de veiligheid werd het vervangen van de tandwielkast, geheim gehouden zodat er geen publieke belangstelling was.
De werkzaamheden aan de windturbine Atlas gingen dinsdag al van start met loskoppelen in de windturbine van leidingen en loszetten van bouten. Woensdagmorgen wordt bij dageraad gestart met het demonteren van de wieken. Iets na 13 uur kwamen ze zeer langzaam naar beneden en werden precies neergelegd op de plaats waar het was voorzien. Grandioos werk vanuit de cockpit van kraanman.
De windturbines van Braemland I zijn sinds april 2005 in productie. De vervanging van een tandwielkast is normaal pas te verwachten na 7 productiejaren. Bij inspecties heeft men echter op 1 lager versnelde veroudering vastgesteld. Een slijtage waar men die niet had verwacht. Om geen onvoorziene stilstand te hebben in de windrijke wintermaanden opteerde Wase Wind ervoor de tandwielkast preventief te demonteren en te vervangen door een vernieuwde tandwielkast. De oude wordt naar de constructeur gestuurd voor herstelling zodat er één op voorraad kan gehouden worden.
Dat het vroeger dan verwacht moest gebeuren, kan volgens Kris Aper een gevolg zijn van een slechte lager of een constructiefoutje. Dat zou kunnen, maar vorig jaar bij het onderhoud van de tandwielkast werd vastgesteld dat een deel lagers zwaar beschadigd was. Dat kon via een videoscopisch onderzoek dat Kris Aper uitvoerde samen met een Belgisch bedrijf. Het is kijken met een camera in een tandwielkast. "Zo kon nog wel een tijd verder draaien maar we wilden het risico niet nemen en het tandwiel op tijd vervangen. We konden misschien er nog een jaar verder mee werken maar als het dan breekt dan staan we stil en zouden de gevolgen financieel nog veel groter zijn".
Ook Chris Derde legde de nadruk op het feit dat er helemaal geen veiligheidsrisico’s waren voor de werking van de turbine. Enkel de tandwielkast zou de werking verminderen en dat de windturbine uiteindelijk niet meer zou draaien maar dan nog gaat die automatisch in veiligheid staan. "Eigenlijk is dit een machine die meer dan 8.600 uren per jaar moet draaien en dat is op twee jaar toch een 16.000 uren. Een andere machine is op die moment versleten. Een auto met een paar miljoen kilometers op de teller is zeker versleten, een windturbine daarentegen is dan goed uit rodage. Maar we moeten het allemaal goed blijven nakijken en goed opvolgen. We besteden dan ook veel aandacht aan een goed onderhoud en zelfs preventief onderdelen vervangen.
Alles kon degelijk gepland worden en dinsdag werd op de knop gedrukt en de Atlas stilgelegd zodat aan de werken kon begonnen worden. Aanvankelijk was er ook aan de maand juli gedacht omdat er dan minst wind is maar dat kon niet. Maar het is ook een kwestie van het samen kunnen laten werken van de kraanspecialisten en de monteurs welk twee verschillende bedrijven zijn. Ook september ging niet en zo werd de maand oktober uitgekozen. En met succes want het weer was perfect met geringe wind. Het omliggende maïsveld werd na afspraak, reeds gemaaid. Dat het precisie werk niet zoals werd gepland op een uur na verliep, was eigenlijk logisch. Het is dan ook afwachten of het nog mogelijk zal zijn deze week de Atlaswindturbine weer te laten draaien. Het weer moet daarvoor blijven meespelen.
Woensdagmiddag kwam een vrachtwagen uit Duitsland aan waarop de nieuwe tandwielkast stond. Ze was afkomstig uit Finland. We hadden ons een tandwielkast wel enigszins anders voorgesteld. Maar daar lag een ding van 32 ton voor ons. Maar alvorens die naar boven kon worden gehesen moest en er nog heel wat andere werken worden uitgevoerd. Het neerhalen van de 40 meter lange wieken met een totaal gewicht van 40 ton, was meteen een huzarenstukje voor de mannen van Sarens. Voor dit bedrijf is niets te hoog om er werk van te maken.
De ganse voormiddag hadden ze aan de montage van de kraan gewerkt. Een mega gebint was het dat rond de liddag werd rechtgezet en een heel stuk boven de windturbine uitstak. De chauffeurs op de E17 en op de parking van het benzinestation, wisten niet wat ze zagen. Sommigen parkeerden de wagen en kwamen van op de parking een kijkje nemen en haalden hun gsm boven om een fotootje als souvenir te maken.
Boven in de gondel, honderd meter boven de grond, werkten een man of drie aan de voorbereiding om de oude tandwielkast los te koppelen. Dat gevaarte van 32 ton moest immers naar beneden gehaald worden. Eerst moesten ze het gondeldak helemaal bovenaan losmaken. De kraan bracht het naar beneden maar dat was geen zwaar dak dat enkel bij te veel wind wel eens raar tekeer zou kunnen gaan. Nu het omlaag verscheen zag men duidelijk de toestellen staan om o.a. de windsnelheid te bepalen? Ook de ijssonde om ijs te detecteren kwam goed in beeld. Alles zat in een zogenaamde ‘kooi van Faraday’. Dat is een kooi die bescherming biedt tegen statische ontladingen zoals de bliksem en één is.
Ondertussen was men op de grond de spinner, dat is het topje vooraan het punt waar de wieken samenkomen of de naaf, aan het los maken. Dan moest het geheel worden neergelegd. Werken aan de rotor. Werken op verschillende fronten. Boven trachtte men de oude tandwielkast vast te maken aan de arm van de kraan. Dat vroeg een ernstige voorbereiding.
Op de nieuwe tandwielkast was een Duits medewerker begonnen met de 400 liter olie ‘Mobil Synthetic Lubricant’ in de kast te gieten. Een taak waarmee hij meer dan een half uur zoet was. Een groep van zijn collega’s zat aan de rotor van de wieken om er de oude bouten (slechts éénmaal bruikbaar) uit te halen en er de nieuwe in te vijzen. Voor 200 kg bouten, misschien wel honderd er uit en dan weer honderd er in. Het Duitse team van G.Köpke Lübeck was met een tiental arbeidskrachten aanwezig. Stuk voor stuk bekwame gasten. Ze verblijven in een hotel te Sint-Niklaas.
Om 20 voor 5 kwam het de te vervangen kast met het tandwiel in naar beneden. Heel wat onderdelen moesten er van gedemonteerd worden en overgebracht op de nieuwe. Het werk ging door en de vallende duisternis was geen beletsel om de Atlas nieuwe ingewanden te geven. Ook het dak werd er weer bovenop gezet zodat de tandwielkast een veilige nacht kon doorbrengen. Alleen de rotor met de lange wieken bleef nog tussen de maïsstoppels liggen, bewaakt door de stevige kranen van Sarens. Acht uur ’s avonds was voorbij en dondermorgen, al heel vroeg, wordt verder gewerkt. Kris Aper noemde de kans heel groot dat windturbine Atlas nog in het weekend weer van start gaat.(Rolf Duchamps)
