Hoe zit het nu met die potpolder of GOG KBR?

Image
Informatie is steeds te bekomen in de Infokeet die is gebouwd aan de Scheldelei, vlakbij de veerdienst naar Hoboken.
KRUIBEKE. Dat het Gecontroleerd Overstromingsgebied of de zogeheten 'potpolder' wordt aangelegd op het vlak van de bescherming van de bewoners langsheen de Schelde tegen overstromingen, is ondertussen wel door iedereen bekend. Dat de strijd die burgemeester Denert voerde tegen de aanleg, ook wat is weggespoeld, dat weet men ook. Zijn armen waren te kort om tegen de hogere overheid te boksen al draagt hij zijn standpunten nog steeds mee.

Het GOG Kruibeke - Bazel - Rupelmonde kreeg 2009 een hele metamorfose en nog steeds liggen de werkzaamheden er niet stil. Grote delen van de ringdijk en de overloopdijk zijn dat jaar voltooid. Op de ringdijk in Kruibeke en Bazel groet de grasmat stevig verder. Een deel van de overloopdijk kreeg een laagje gevezelde open steenasfalt om de dijk binnenkort te beschermen tegen de kracht van het binnenstromende water. De aanleg van die overloopdijk aan de stroomzijde was een belangrijke ingreep. Die dijk wordt over 8 km afgegraven en is nu nog 6m80. In Kruibeke is dat werk af.

Bij stormtij stroomt het Scheldewater het overstromingsgebied gecontroleerd binnen. Dat gebeurt natuurlijk niet elke dag maar wel bij stormtij, wanneer er echt overstromingsgevaar mogelijk is.

Image
In de polder werden heel wat zandwegen aangelegd. Hier nabij de Scheldelei.
Meer bepaald is dat bij extreme noordwestenwind gekoppeld aan springtij. Misschien herinneren onze lezers het zich nog uit de lessen op school: "Springtij is de hoge waterstand die zich voordoet wanneer zon, aarde en maan op één lijn staan en een gezamenlijke aantrekkingskracht op het water uitoefenen." Dat gebeurt ongeveer maandelijks. Maar ferme noordwester én springtij samen, is toch maar 1 of 2 keer per jaar vast te stellen. De polders waarin het water zal ‘gepot’ worden staan dus niet telkens bij hoogwater blank.

Bij de kritieke situatie wordt een enorme golf water in de Schelde geduwd. Maar de Schelde wordt landinwaarts steeds smaller en het water stijgt daar ook feller. De top van die golf kan bij hevig noodweer veel hoger zijn dan het verwachte hoogwaterpeil.

Image
De werf mag wel betreden worden op eigen verantwoordelijkheid al duidt het bord rechts wel iets anders aan.
Er werd reeds een immense inwateringsconstructie gebouwd die zo afgesteld is dat het binnendijkse gebied even vaak overstroomt als een natuurlijke oever naast de getijdenrivier. Twee keer per dag, bij vloed, treedt het gebied in werking. Wanneer het rivierpeil bij vloed een hoogte van 4,2 meter TAW overschrijdt, stroomt het Scheldewater het gebied binnen. In het geval van een springtij staat maximaal een halve meter water in het overstromingsgebied. Bij doodtij stroomt nauwelijks water binnen.

De hoeveelheid binnenstromend water is bovendien sterk afhankelijk van het waterpeil in de Schelde. Soms stroomt er amper genoeg water binnen om de grachten te vullen. Andere keren, bij extreem noodweer, stijgt het waterpeil in de Schelde zo hard dat de hele komberging benut wordt. Wie op zo'n moment op de ringdijk gaat staan, kan de polder niet van de rivier onderscheiden. Deze situatie doet zich gemiddeld slechts één keer per honderd jaar voor.

dijken en sluizen

Image
De ringdijk die de woonzone moet beschermen. Kant van de polder.
Langs de kant van de woonkernen van het dorp werd de ringdijk aangelegd. Dat is een opvallend stevige en zeer groen ogende dijk die 1m55 hoger reikt dan de overstroombare dijk aan de Schelde. Hij houdt het water uit het GOG tegen tot alle gevaar is geweken en het waterpeil in de rivier daalt, en de polder weer leegstroomt via uitwateringssluizen. De indrukwekkendste sluis staat in Kruibeke en is helemaal klaar.

De inwateringssluis ligt er in de buurt. Sluizen horen nu eenmaal bij dit geheel als belangrijke infrastructuurwerken. Zij maken het mogelijk dat er dagelijks een beperkte hoeveelheid in en uit het gebied stroomt. Door die beweging wordt dan weer op het vlak van de natuur, een slikken – en schorrenlandschap gerealiseerd.

De ringdijk moèt wel een mastodont van een dijk zijn want bij een echte stormvloed mag men verwachten dat er extreem grote hoeveelheden water  zullen tegenaan beuken. Hij reikt tot een hoogte van 8m35. Wie de overstroming 1953 mee maakte, kan best getuigen tot wat zulke watermassa bekwaam is.
De afwerking van de dijkdelen in Bazel en Rupelmonde staan op de agenda voor 2010.

Uit wat we hier beschrijven blijkt toch wel dat de aanleg van de overstroombare dijken én de ringdijk, de prioriteit kregen.  De oorspronkelijke Scheldedijken werden in de loop der jaren versterkt en vaak verhoogd. Nu worden ze verlaagd! Maar wel optimaal beschermd door een dikke laag opensteenasfalt, een laagje grond en een gezonde grasmat.

Image
de inwateringssluis, een heus ‘monument’

Image
deel van de sluis

Image
een ander deel van de sluis

2010

Het toekomstig gecontroleerd overstromingsgebied Kruibeke-Bazel-Rupelmonde wordt door de projectleiders steeds een verhaal genoemd over veiligheid, natuur én recreatie. Stilaan worden ook de ideeën wakker gemaakt om de recreatieve mogelijkheden in de polder te bekijken. In 2010 wordt Kruibekepolder afgewerkt als getijdennatuurgebied. Er zal gestart worden met het vlonderpad dat zal toelaten om bezoekers doorheen het natte gebied te laten stappen.

In 2010 vernatten bijkomende kreekjes tussen de graslanden, het gebied om extra weidevogels te lokken. Experten, van o.a. de natuurvereniging KRUIN, onderzoeken hoe men deze vogels straks zal kunnen bewonderen zonder hen te storen. In 2010 zullen ook vogelobservatiepunten hun definitieve plaats toegewezen krijgen.
De bestaande natte bossen in Bazel en Rupelmonde breiden nog verder uit. In samenwerking met de lokale scholen kregen in maart weer honderden boompjes een nieuwe thuis.

Image
Overblijfsel van vroeger: het visserschalet.

In overleg met het gemeentebestuur bestuderen Waterwegen en Zeekanaal, de bijkomende functies van het overstromingsgebied. Er word bijvoorbeeld bekeken wat de recreatieve mogelijkheden zijn en hoe de dijken als alternatieve verkeersroute voor het woon-werkverkeer van fietsers en wandelaars kunnen worden ingeschakeld.
In ditzelfde kader stapten Waterwegen en Zeekanaal NV samen met het Agentschap voor Natuur en Bos en twee Europese partners in het project STEP: Sustainable Tourism in Estuary Parks. Met steun van de Europese Unie en in overleg met de gemeente worden de toeristische troeven van het projectgebied verder uitgewerkt.

Image
De polder anno 2010.Als alle werken gedaan zijn moet hier een groot natuurgebied worden voorgeschoteld. Hoe het recreatief zal worden ingevuld, wordt thans onderzocht.

Maar ondertussen rijden elders in Bazel en Rupelmonde de bulldozers, dumpers, kranen, tractors en vrachtwagens rond al werkend met zand voor de dijken. Tientallen werklieden zetten zich verder in om de verschillende sluisconstructies op te bouwen. Als alle werken gedaan zijn kunnen we met zijn allen wandelen en fietsen op de dienstwegen! (Rolf Duchamps)

 

 

Lees ook:

KRUIBEKE. De Vlaamse Overheid verzamelde een internationale denktank rond het gecontroleerd overstromingsgebied van Groot-Kruibeke. Samen met de Nederlandse Biesbosch en de Engelse Broads wordt de...

een beeld op de werken vanuit de luchtKRUIBEKE. De toekomst van de Kruibeekse polder wordt thans zeer goed voorbereid. Deze week kwamen Nederlanders en Britten meedenken over de toekomst van het...

TEMSE/TIELRODE. Het is nog niet veilig om te schaatsen in de potpolder van Tielrode. Dat heeft het polderbestuur laten weten. Het ijs is er nog niet dik genoeg om schaatsers te kunnen dragen. Ook de...

De optocht in de Langestraat met vooraan de reddingsband die om een stormstuw vraagt.KRUIBEKE. Dinsdagavond werd voor de 300ste keer betoogd tegen de aanleg van het overstromingsgebied...

Burgemeester Denert tussen zijn trouwe medebetogers.KRUIBEKE. Wie echt iets wil beleven dat uniek is in ons land komt vanavond (dinsdag 7 oktober) tegen 18 uur naar het gemeentehuis van Kruibeke...

KRUIBEKE. De tegenstanders van het Gecontroleerd Overstromingsgebied Kruibeke-Bazel-Rupelmonde of gewoon de potpolder, hebben voor de 125ste keer betoogd tegen de aanleg van dat gebied in de...