Fort Liefkenshoek met rijke geschiedenis naar werelderfgoed?
BEVEREN. Het Fort Liefkenshoek, door de gemeente aangekocht in 1980, kadert in een project van de Euregio Scheldemond waarin sedert 2003, Oost-Vlaanderen samen werkt met West-Vlaanderen en Zeeland voor het in de kijker stellen van de Staats-Spaanse linies uit de 16de -17de eeuw. Het is de bedoeling om de nog overgebleven forten en verdedigingswerken beter te beschermen en ze zichtbaar te maken. Zo gezien zal het Fort Liefkenshoek als militair erfgoed ook toeristisch worden ontsloten.
Het fort werd gebouwd op het einde van de 16de eeuw om de oprukkende Spaanse troepen o.l.v. Alexander Farnèse weg te houden van Antwerpen en van de Schelde. Op de rechteroever werd in diezelfde periode fort Lillo gebouwd. De gebouwen, zoals ze nu te zien zijn, dateren uit de periode van Keizer Napoleon, 1810 -1811. De poortgebouwen zijn uit 1844.
Het basisgabarit van het fort bleef dus behouden ook al werd het verbouwd. Liefkenshoek speelde meermaals een grote rol in de militaire gebeurtenissen aan het einde van de 16de eeuw en in de loop van de 17de. In de "Kleine Cultuurgids" die door de provincie over het fort werd uitgegeven, staat het vermeld hoe het fort nauw verbonden is met de scheiding der Nederlanden, met het ontstaan van de grens tussen Vlaanderen en Nederland, met de religieuze geschiedenis van Vlaanderen, met de geschiedenis van Antwerpen en de doorvaart naar de haven maar ook is Liefkenshoek verbonden met tal van latere episoden uit de militaire, politieke en maatschappelijke geschiedenis van Vlaanderen en Belgi?lt;BR>Misschien mag het nog een wonder heten dat het Fort Liefkenshoek is ontsnapt uit de klauwen van de industrie. Er is gestreden om het fort als een groene oase tussen de metershoge zandopspuitingen, te bewaren in de Waaslandhaven, vlakbij de Liefkenshoektunnel en bijna in de geur van het Deurganckdok. Maar het fort handhaaft zich en streekbewoners en toeristen zullen er met plezier een bezoek aan brengen.
Eeuwenlang lag Liefkenshoek op de grens van wat vandaag Nederland en Vlaanderen is. Sinds 1830 ligt het fort ook op de grens van de provincies Oost-Vlaanderen en Antwerpen. Liefkenshoek kijkt symbolisch uit op de uitbreiding van de Antwerpse Haven naar Waaslandhaven die dan weer op Oost-Vlaams grondgebied ligt.
Ooit was Liefkenshoek samen met fort Lillo, de grendel op de Schelde. Hier werd de doorvaart der schepen gecontroleerd. En de geschiedenis herhaalt zich want nu wordt autoverkeer er gecontroleerd op tol, aan de Liefkenshoektunnel. Het fort had steeds een strategische ligging en is half aan land en half in de Schelde gelegen. Het is een unieke site van Europees formaat en er gaan zelfs stemmen op om het te laten beschermen als werelderfgoed naar analogie met bijvoorbeeld Vlaamse begijnhoven en belforten.
Enkele jaren geleden kwam Liefkenshoek volop in de belangstelling voor Europese betoelaging via het Interreg III-programma. Samen met de gemeente Sluis werd een grensoverschrijdend project uitgewerkt, genaamd 'Van Maurits tot Napoleon' met Liefkenshoek en IJzendijke als de 2 centrale ankerpunten. Midden vorig jaar keurde Euregio Scheldemond dit project goed en momenteel werken de ontwerpers uit Brugge, een eigentijds cultureel biografisch concept uit, met aandacht voor de invulling van de ganse site.(F)