Tijdschriftenreeks Archivaria brengt leven in stadsarchief

SINT-NIKLAAS Het stadsarchief Sint-Niklaas heeft het twaalfde en meteen laatste nummer van het tijdschrift Archivaria eind 2007 uitgebracht. Maar dat wil niet zeggen dat het definitief gedaan is. In 2008 kent Archivaria een wedergeboorte als reeks themabrochures, met kleurenillustraties. Deze brochures zullen afzonderlijk te koop zijn. De huidige abonnees worden persoonlijk ingelicht over de nieuwe formule. De eerste themabrochure zal handelen over de geschiedenis van de stedelijke brandweer.

Het laatste nummer focust op diverse types bronnen uit het oud en modern archief van Sint-Niklaas. Vijf van de zes artikels zijn aangeleverd door vorsers die in de archiefleeszaal onderzoek verricht hebben in het raam van een universitaire studieopdracht of bij wijze van hobby. De stadsarchivaris Piet Van Bouchaute, voegde er een zesde bijdrage aan toe. Het tijdschrift telt 64 pagina’s en is mooi geïllustreerd met ca. 80 afbeeldingen.

Zijn interesse voor de geschiedenis van de wijk De Raap brengt Willy Huys tot een stukje Sint-Niklase molengeschiedenis. Hij vond in het oud archief van Sint-Niklaas een document van 1641, dat handelt over de verkoop van een stuk grond op de hoek van de Bellestraat en de Grote Heimelinckstraat om er een molen op te richten. In dit artikel Het oudste document over de Sint-Niklase Raapmolen wordt ook een overzicht gegeven van andere molens in de 17de eeuw te Sint-Niklaas.

Bij zijn speurtocht naar deurwaardersactiviteiten in het verleden stootte Omer Snoeck op een merkwaardig document in het oud archief van Sint-Niklaas. In de procesbundels van de Keure van Sint-Niklaas zit een handschriftelijke kopie van een arrest van de Raad van Vlaanderen de dato 21 november 1665. In zijn artikel Een rechtspleging in beroep tijdens de zeventiende eeuw gaat Snoeck in op het deurwaardersambt in het ancien régime.

Historica Ann Pieters uit Belsele onderzoekt aan de hand van kadastrale bronnen de geschiedenis van het Hof ter Spaerlaer in de Gentstraat te Belsele. Deze boerderij is al enkele generaties in handen van de familie Pieters. In de bijdrage Het Hof ter Spaerlaer in Belsele: familiegeschiedenis via het kadaster  gaat de auteur na hoe de boerderij, die nu wordt beheerd door haar jongste broer, sedert de negentiende eeuw evolueerde.

Stadsarchivaris Piet Van Bouchaute verdiepte zich in de duizenden pagina’s verslagen die de Sint-Niklase stadssecretarissen en hun medewerkers sedert 1836 tot op vandaag bijeenschreven. In zijn artikel De Sint-Niklase stadssecretarissen en hun jaarverslagen gaat hij gedetailleerd in op de evolutie naar vorm en inhoud van dit belangrijk bestuursdocument. Interessant zijn ook de biografische gegevens van de opeenvolgende stadssecretarissen.  

Dat de stadsverslagen interessante informatiebronnen zijn voor historisch onderzoek bewijst de bijdrage Behoeftig Sint-Niklaas in 1840-1848 van Nico Van den Bossche. Voor een universitaire studieopdracht onderzocht hij de omvang en de gevolgen van deze crisisjaren op stedelijk vlak. Cijfergegevens over het aantal behoeftigen, de getroffen beroepssectoren en de oorzaken van de armoede vormen het uitgangspunt van deze studie.

Voor zijn universitaire opleiding onderzocht Frederik De Meulenaere welke historische informatie er te vinden is in huwelijksakten uit het modern archief. In zijn artikel Een huwelijksakte uit 1898 als geschiedkundige bron, vertrekt hij van het document dat betrekking heeft op zijn voorouders Antonius De Meulenaere en Maria Coleta Noens. Dit document biedt niet alleen genealogische gegevens maar laat ook toe om de sociale status of de graad van alfabetisme te achterhalen.(R.D.)