Wordt ruilverkaveling Sint-Gillis-Vrasene een 'vuilverkaveling'?

WAASLAND. Het "Aktiecomite ter Beveiliging van het Leefmilieu op de Linker-Oever en het Waasland", of kortweg ABLLO, heeft een dossier opgemaakt over de ruilverkaveling zoals die zich nu manifesteert rond Sint-Gillis en Vrasene. Alhoewel deze ruilverkaveling Sint-Gillis -Waas nog vrij recent is en nog niet helemaal is afgewerkt, is er reeds heel wat schade aangericht zowel door de gebruikers, landbouwers als de bezoekers van dit landschap. Controle door politie ontbreekt en er werd tot nu toe niet ingegrepen door de overheden. ABLLO getuigt: "De landschappelijke meerwaarde die men gepoogd heeft te realiseren blijft echter nog ondermaats en is niet te vergelijken met de landschappelijke waarde van weleer toen het gebied rijk was aan kleine landschapselementen".

De ruilverkavelingprojecten van de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) beogen vandaag meer dan een eenvoudige perceelshergoepering. Zij zorgen voor een herstructurering van het landbouwgebied passend in een multi-functionele inrichting van het buitengebied. Dit heeft meer aaneengesloten en makkelijker bereikbare kavels voor gevolg. Het verleden leerde echter dat dit gepaard ging met een groot landschappelijk verlies. De huidige
ruilverkavelingprojecten willen meer rekening houden met de landschappelijke waarden van het gebied. De leden van de beheerraad van ABLLO vzw gingen dat controleren en maakten een wandeling in het ruilverkavelinggebied te Sint-Gillis-Waas en Vrasene en deden een aantal trieste vaststellingen.


Het valt echter op dat bepaalde landbouwers het nodig achten om bijkomende ingangen te creëren. Op een aantal plaatsen kan dat ertoe leiden, dat infrastructuur die bedoeld werd voor recreatief gebruik, ook voor landbouwverkeer zal worden gebruikt.


In het RVK-gebied komen een groot aantal oude vlasrootputten voor. Ze hebben aan grote landschappelijke en cultuurhistorische waarde. In het ruilverkavelingproject is ernaar gestreefd om enkele van deze putten te bewaren. Er is echter geen enkele vorm van bufferzone voorzien bij de ruilverkavelingwerken. We zien nu al dat de landbouwers als gevolg hiervan bijna tot in de verlandingsvegetaties in de put ploegen.


De wilgen worden in de vlasrootputten geduwd en meststoffen en pesticiden vloeien direct in het water. ABLLO vzw vraagt dat op deze plaatsen zeker nog een bufferzone wordt gecreërd.
In het kader van het ruilverkavelingproject werd een kilometers lang wandel- en ruiterpad ingericht. Om het pad af te scheiden van de omliggende kavels werden palen en draad geplaatst. Op talrijke plaatsen worden vernielingen vastgesteld. Draden zijn losgerukt, op verschillende plaatsen is deze begrenzing door ploegwerkzaamheden op het land beschadigd. Paaltjes geplaatst om auto's en tractoren te weren worden gewoon verwijderd.
Ook hier was het beter landbouwers te verplichten om een strook langs de draden braak te laten liggen. Om echter een grotere landschappelijke waarde en biodiversiteit te krijgen zouden kleine landschapselementen zoals een haag of knotwilgen beter zijn geweest, dan deze kwetsbare palen en bedrading. Ook is permanente controle van de recreatieve infrastructuurstrikt noodzakelijk.


Over de Vrasenebeek werd door de VLM een dure brug gebouwd voor wandelaars. De inrichting van deze brug laat echter toe dat gemotoriseerde voertuigen, alhoewel ze niet toegelaten zijn, met groot gemak en grote snelheid over de brug kunnen razen, met alle gevolgen van dien voor de wandelaar. Het is er onveilig en de wandelweg is herschapen in onbegaanbare moddersporen.


Binnen het ruilverkavelinggebied maken landbouwers onwaarschijnlijk overmatig gebruik van pesticiden. Alhoewel het bijvoorbeeld verboden is om de beekoevers te behandelen wordt dit nog veelvuldig gedaan. Ook de bermen van het wandelpad en van de ruiterpaden worden mee besproeid. Dit doet sterk afbreuk aan de belevingswaarde van het landschap en legt een zware hypotheek op een natuurvriendelijk wegbermonderhoud. Ook hier is dringend een optreden nodig van de overheden met zelfs verbaliseren.


Bomen en struiken die hier en daar bij de ruilverkavelingswerken gespaard werden worden nog voor de RVK helemaal is afgesloten, door de nieuwe eigenaars gerooid en opgeruimd. Onwaarschijnlijk hoe dit allemaal straffeloos kan gebeuren onder de ogen van de ruilverkavelaars. De VLM is immers nog op tal van plaatsen in het RVKblok actief.


Bij het vaststellen van dat alles besluit ABLLO: " Het is aan de Vlaamse Landmaatschappij en de bevoegde Vlaamse minister om een formule te zoeken waarin waarborgen staan voor het toekomstige beheer van de ruilverkavelde landschappen, als ze na de werken worden achtergelaten door de Vlaamse Landmaatschappij en worden toebedeeld aan de andere openbare besturen."


Maar het gemeentebestuur van Sint-Gillis zegt voortdurend zelf , niet opgewassen te zijn tegen deze nieuwe beheerstaken en besteedt daarom die job uit aan lokale verenigingen en aan de boeren zelf. ABLLO vzw zal zich als er geen beterschap komt, met vernieuwde kracht tegen toekomstige ingrepen van de Vlaamse Landmaatschappij in het Waasland gaan verzetten. De geplande ruilverkavelingen in Stekene en Beveren zullen dan het doelwit worden van hun acties. (F)